Sabahları aynaya baktığınızda karın dümdüz. Ama akşam saatlerinde, özellikle günün sonunda, karnınız adeta 5 aylık hamile gibi mi görünüyor?
Giysiler daralıyor, karında gerginlik hissi artıyor ve çoğu zaman bir “taş gibi şişkinlik” yaşanıyor. Bunun sadece yediklerinizle ilgili olduğunu düşünüyorsanız. Yanılıyorsunuz. Bu şişkinliğin altında yatan daha derin, daha bilimsel ve çoğu zaman fark edilmeyen bir neden var: SIBO; ince bağırsakta bakteri aşırı artışı.
SIBO nedir? Ve neden karnınızı şişirir?
Normalde bakteriler bağırsaklarımızda bulunur. Ama her bölgede eşit şekilde değil. Kalın bağırsakta yoğun bakteri popülasyonu vardır; ancak ince bağırsakta bakteri sayısı sınırlı olmalıdır.
İşte burada denge bozulduğunda, yani kalın bağırsakta olması gereken bakteriler ince bağırsağa göç ettiğinde ortaya çıkan tabloya SIBO diyoruz.
Bu bakteriler, yediğiniz karbonhidratları hızlıca fermente eder. Bu fermantasyon sonucunda hidrojen ve metan gazları açığa çıkar. Sonuç? Karında gaz birikimi, şişkinlik, gerginlik, reflü hissi, bazen ishal ya da kabızlık. Ve bu sadece sindirim sistemiyle sınırlı kalmaz!
SIBO’nun gizli belirtileri
- Beyin sisi: Odaklanma güçlüğü ve unutkanlık
- Yorgunluk: Enerji düşüklüğü ve sabahları dinlenememiş uyanma
- Eklem ağrıları: Bağışıklık sistemi üzerinden dolaylı etki
- Vitamin-mineral eksiklikleri: Özellikle B12, D vitamini, demir gibi emilimi bozulur
- Cilt sorunları: Egzama, akne, kaşıntı… hepsi bağırsakla ilişkili olabilir
- Sık enfeksiyonlar: Bağışıklık sisteminin %70’ten fazlası bağırsakta bulunur
Neden SIBO gelişiyor?
SIBO’yu tetikleyen günlük alışkanlıklar sıktır:
- Hızlı yemek yemek: Yeterli çiğneme olmadan sindirim zorlaşır.
- Sık atıştırmak: Bağırsaklar kendini temizlemeye fırsat bulamaz.
- Aşırı şeker ve unlu gıda tüketimi: Bakterilerin en sevdiği besin kaynağıdır.
- Antibiyotik ve mide asidini azaltan ilaçlar (PPI’lar): Mikrobiyotayı ve mide asidini bozar.
- Düşük mide asidi: Yeterince asit olmadığında bakteriler mideyi geçer ve ince bağırsağa ulaşır.
- Gluten hassasiyeti, çölyak ve inflamatuvar bağırsak hastalıkları: Bağırsak geçirgenliğini ve dengeyi bozar.
Şişkinlik için etkili çözümler
Şişliğinizi azaltmak için yalnızca rezene çayı içmek yetmez.
- Ara öğünleri azaltın: Sindirim sisteminin doğal temizlik hareketi için yemekler arasında 4-5 saat boşluk bırakın. Atıştırmalıklar, bu temizliği durdurur.
- Şeker ve rafine karbonhidratı kesin: Bakterilerin “şeker partisi” yapmasını önleyin.
- Düşük FODMAP diyeti uygulayın: Bazı sebze ve meyveler fazla fermente olur. Bu beslenme modeli ile gaz yapan gıdalar belirlenip geçici olarak kısıtlanır.
- Probiyotik & prebiyotik dengesi kurun: Her probiyotik her kişiye uygun değildir. Kişiye özel mikrobiyota analiziyle doğru kombinasyon önemlidir.
- Mide asidini destekleyin: Mide asidiniz düşükse (hipoklorhidri), elma sirkesi veya betain HCl takviyesi düşünülmelidir (doktor kontrolünde!).
- Stresinizi yönetin: Stres, sindirim kaslarının hareketini yavaşlatır.
- Meditasyon, yürüyüş, nefes egzersizleri bağırsak dostudur!
Sabah dümdüz olan karnınız, akşama doğru neden bu kadar şişiyor sorusunun cevabı yalnızca “fazla yemek” değil.
Bağırsak sağlığınızdaki dengesizlik, aslında tüm vücudu etkileyen sistemik bir sorunun sinyali olabilir. Şişkinliği göz ardı etmeyin.
