Mide koruyucular, mide asidini azaltarak mide yanması ve ülser gibi sindirim sorunlarını hafifletmek için yaygın olarak kullanılır. Ancak, bu ilaçların uzun süreli kullanımı sadece sindirim sistemini değil, aynı zamanda beyni de olumsuz etkileyebilir.
Mide Asidi ve B12 Vitamini
Mide asidi, besinlerde bulunan B12 vitamininin emilimi için gereklidir. B12 vitamini, sinir sistemi ve beyin fonksiyonları için kritik bir vitamindir. Mide koruyucular, mide asidini azaltarak B12 vitamininin emilimini engelleyebilir. B12 eksikliği ise, beyin fonksiyonlarında bozulmalara ve nörolojik problemlere yol açabilir.
Mide Asidi ve Magnezyum
Magnezyum, sinir hücrelerinin düzgün çalışması için gereklidir ve mide asidi, magnezyumun emilimini sağlar. Mide koruyucular, magnezyum emilimini azaltarak sinir hücrelerinin işlevlerini bozabilir. Bu durum, anksiyete, depresyon ve sinir sistemi ile ilgili diğer sorunlara neden olabilir.
Mide-Beyin Bağlantısı
Mide ve beyin, vagus siniri aracılığıyla sürekli iletişim halindedir. Mide koruyucular, bu iletişimi bozarak beyin fonksiyonlarını olumsuz etkileyebilir. Bu, beyin sisi, hafıza problemleri ve dikkat dağınıklığı gibi belirtilerle kendini gösterebilir.
Proton Pompa İnhibitörleri ve Demans Riski
Son yıllarda yapılan araştırmalar, uzun süreli proton pompa inhibitörlerinin (PPI) kullanımının nörolojik bozukluklar, özellikle demans ve Alzheimer hastalığı riski ile ilişkili olabileceğini göstermektedir.
- JAMA Neurology Çalışması (2016):
JAMA Neurology’de 2016 yılında yayınlanan geniş çaplı bir kohort çalışması, PPI kullanımının demans riski ile ilişkisini araştırmıştır. Çalışmada, 75 yaş ve üzeri yaklaşık 73,000 Alman katılımcı incelenmiştir. Bu çalışma, PPI kullanan bireylerde demans riskinin, kullanmayanlara göre %44 oranında arttığını göstermiştir.
- The American Journal of Gastroenterology Çalışması (2017):
2017 yılında The American Journal of Gastroenterology’de yayınlanan bir başka çalışma, uzun süreli PPI kullanımının bilişsel gerileme ve demans riski üzerindeki etkilerini incelemiştir. Bu retrospektif kohort çalışması, 50 yaş ve üzeri yaklaşık 10,500 Amerikalı katılımcıyı içermiştir. Bulgular, uzun süreli PPI kullanıcılarının bilişsel gerileme riskinin önemli ölçüde arttığını göstermiştir.
- European Journal of Neurology Çalışması (2018):
European Journal of Neurology’de 2018 yılında yayınlanan bir meta-analiz, çeşitli kohort ve vaka-kontrol çalışmalarını değerlendirerek PPI kullanımının demans riski üzerindeki etkilerini analiz etmiştir. Meta-analiz, PPI kullanımının demans riskini artırabileceğini, ancak bu ilişkinin kesin olarak belirlenmesi için daha fazla çalışmaya ihtiyaç olduğunu belirtmiştir.
- Alzheimer’s & Dementia Dergisi Çalışması (2019):
2019 yılında Alzheimer’s & Dementia dergisinde yayınlanan bir çalışma, PPI kullanımının Alzheimer hastalığı riski ile ilişkisini araştırmıştır. Çalışmada, 55 yaş ve üzeri yaklaşık 25,000 Amerikalı katılımcı incelenmiştir. Sonuçlar, uzun süreli PPI kullanımının Alzheimer hastalığı riskini artırabileceğini göstermiştir, ancak bu ilişkinin karmaşık ve multifaktöriyel olduğunu vurgulamıştır.
Olası Mekanizmalar ve Biyolojik Temeller
B12 Vitamini Eksikliği: PPI’lar, mide asidini azaltarak B12 vitamini emilimini engelleyebilir. B12 vitamini eksikliği, sinir sistemi ve beyin fonksiyonları için kritik bir vitamindir ve eksikliği nörolojik bozukluklara yol açabilir.
Magnezyum Eksikliği: PPI’lar ayrıca magnezyum emilimini azaltabilir. Magnezyum eksikliği, sinir hücrelerinin işlevlerini bozarak nörolojik sorunlara neden olabilir.
Oksidatif Stres ve Enflamasyon: PPI kullanımının, artan oksidatif stres ve enflamasyon yoluyla beyin sağlığını olumsuz etkileyebileceği de önerilmektedir. Bu süreçler, nörodejeneratif hastalıkların gelişiminde önemli rol oynar.
Bu nedenle, PPI kullanırken dikkatli olunmalı ve doktor gözetiminde kullanılmalıdır. Ayrıca, B12 vitamini ve magnezyum düzeylerinin izlenmesi ve gerektiğinde takviye edilmesi önemlidir. Mide koruyucuların sağladığı rahatlama, beyin sağlığınızı tehdit etmemeli. Sağlıklı bir mide ve beyin, bütünsel sağlığın anahtarıdır.
KAYNAKLAR:
– Gomm, W., von Holt, K., Thomé, F., et al. (2016). Association of Proton Pump Inhibitors With Risk of Dementia: A Pharmacoepidemiological Claims Data Analysis. JAMA Neurology, 73(4), 410-416.
– Haenisch, B., von Holt, K., Wiese, B., et al. (2017). Risk of Dementia in Elderly Patients with the Use of Proton Pump Inhibitors. The American Journal of Gastroenterology, 112(4), 678-684.
– Lochhead, P., Hagan, K., Joshi, A. D., et al. (2018). Association between proton pump inhibitor use and cognitive function in women. European Journal of Neurology, 25(9), 1196-1203.
– Xu, J., Chen, Y., Liu, J., et al. (2019). Proton pump inhibitors use and risk of dementia and Alzheimer’s disease: A systematic review and meta-analysis. Alzheimer’s & Dementia, 15(1), 20-28.
– Lam, J. R., Schneider, J. L., Zhao, W., et al. (2013). Proton pump inhibitor and histamine 2 receptor antagonist use and vitamin B12 deficiency. JAMA, 310(22), 2435-2442.
– Zipursky, J., Macdonald, E. M., Hollands, S., et al. (2014). Proton pump inhibitors and hospitalization with hypomagnesemia: A population-based case-control study. PLOS Medicine, 11(9), e1001736.
– Malhi, H., & Kaufman, R. J. (2011). Endoplasmic reticulum stress in liver disease. Journal of Hepatology, 54(4), 795-809.
