Cep telefonları modern yaşamın vazgeçilmez bir parçası haline geldi. Ancak, bu cihazların yaydığı elektromanyetik dalgaların insan sağlığı üzerindeki etkileri hakkında birçok endişe var.
SAR, Specific Absorption Rate, yani Spesifik Emilim Oranı anlamına gelir. Kısacası, telefonunuzun beyninizle ne kadar sıkı fıkı olduğunu ölçer. SAR değeri, watt/kilogram (W/kg) birimiyle ifade edilir ve genellikle baş veya vücut için ayrı ayrı hesaplanır. Bir cep telefonunun SAR değeri, cihazın ne kadar enerji yaydığını ve bu enerjinin ne kadarının vücut tarafından emildiğini gösterir. SAR değeri yüksek olan telefonlar, beyninize sürekli “Seni seviyorum!” mesajları atar yani çok ciddi şekilde radyasyon yayarak zarar verir. Dünya Sağlık Örgütü cep telefonlarından alınan SAR değerinin 0.6 W/kg altında olmasını öneriyor. Ancak etrafımızda bir çok telefon çok daha yüksek SAR değerine sahip ve bize zarar veriyor.
Yüksek SAR değerinin potansiyel sağlık etkileri
- Baş Ağrısı ve Uykusuzluk: Bilimsel çalışmalar, yüksek SAR değerine maruz kalmanın baş ağrısı ve uyku bozukluklarına yol açabileceğini göstermektedir. Peki, telefonunuzun yaydığı elektromanyetik dalgalar beyninizi nasıl sabaha kadar açık bir disko gibi etkileyebilir?
Telefonunuzun yüksek SAR değeri, beyninizde adeta mini bir disko topu gibi parıldar. Elektrik sinyalleri beyninizde dans etmeye başladığında, bu dans baş ağrılarına yol açabilir. Düşünün ki, beyninizde sürekli dönen bir ışık topu var ve bu ışık topu durmadan dönüyor. Bir süre sonra başınız ağrımaya başlamaz mı? Eğer sabahın erken saatlerinde başınız ağrıyorsa ve nedenini bulamıyorsanız, suçlu telefonunuzun başucunuzda nöbet tutması olabilir.
Gece boyunca başucunuzda duran cep telefonunuzdan gelen sinyaller, beyninizin dinlenmesine engel olur ve sabah uyandığınızda kendinizi dinlenmemiş hissedebilirsiniz. Beyniniz adeta gece boyu dans etmiş, ama vücudunuzun geri kalanı yorgun kalmış! Gece yatmadan önce telefonunuzla vakit geçirip ardından başucunuzda bırakıyorsanız, beyniniz bu duruma “Nöbetçi var!” diyerek tepki verebilir. Telefonunuzun yaydığı sinyallerle beyniniz sürekli uyanık kalmak zorunda kalabilir ve bu da uykusuzluk sorunlarına yol açabilir.
- Beyin Tümörleri: Cep telefonlarının beyin tümörleriyle olan ilişkisi, bilim dünyasında uzun süredir tartışılmaktadır. Bazı epidemiyolojik çalışmalar, uzun süreli ve yoğun cep telefonu kullanımının glioma ve akustik nöroma gibi beyin tümörleri riskini artırabileceğini öne sürmektedir. Ancak, bu konuda kesin bir sonuca varmak için daha fazla uzun vadeli çalışmalara ihtiyaç vardır. Yani, telefonunuzla fazla samimi olmak, beyninizde istenmeyen misafirlere yol açabilir!
- Hücresel Stres: Elektromanyetik radyasyonun hücreler üzerinde oksidatif strese neden olabileceği, DNA hasarına yol açabileceği ve hatta hücresel düzeyde apoptozu (programlanmış hücre ölümü) tetikleyebileceği belirtilmektedir. Bu durum, kanser gelişimi de dahil olmak üzere birçok sağlık sorununa yol açabilir. Yani, telefonunuz adeta hücrelerinize bir savaş ilan eder!
- Bilişsel İşlevlerde Bozulma: Yüksek SAR değerine maruz kalmanın kısa süreli hafıza ve dikkat gibi bilişsel fonksiyonlar üzerinde olumsuz etkileri olabileceği düşünülmektedir. Özellikle çocuklar ve gençler, beyinlerinin gelişim aşamasında olması nedeniyle bu etkilerden daha fazla zarar görebilirler. Telefonunuz, beyin hücrelerinizi dedikodu yaparak meşgul edebilir!
Bilimsel araştırmalar ve bulgular
- INTERPHONE Çalışması: INTERPHONE, cep telefonu kullanımı ile beyin tümörleri arasındaki ilişkiyi inceleyen uluslararası bir çalışmadır. Bu çalışma, cep telefonu kullanımının beyin tümörleri riskini artırıp artırmadığı konusunda kesin bir sonuç ortaya koyamamış, ancak yoğun cep telefonu kullanıcılarında bazı risk artışları gözlemlenmiştir. Yani, çok telefon görüşmesi yapmak, beyninizdeki sosyal ortamı canlandırabilir!
- Milli Toksikoloji Programı (NTP) Araştırması: ABD Milli Toksikoloji Programı (NTP) tarafından yapılan hayvan çalışmalarında, yüksek düzeyde radyofrekans radyasyonuna maruz bırakılan erkek farelerde kalp tümörleri gelişme riskinde artış gözlenmiştir. Bu bulgular, insan sağlığı üzerinde potansiyel risklere işaret etmektedir. Yani, fareler bile telefonun tehlikelerini anlamış durumda!
KAYNAKLAR:
– World Health Organization (WHO). Electromagnetic fields and public health: mobile phones. 2014.
– International Agency for Research on Cancer (IARC). IARC Classifies Radiofrequency Electromagnetic Fields as Possibly Carcinogenic to Humans. 2011.
– National Toxicology Program (NTP). Cell Phone Radio Frequency Radiation Studies. 2018.
– INTERPHONE Study Group. Brain tumour risk in relation to mobile telephone use: results of the INTERPHONE international case-control study. International Journal of Epidemiology, 2010.
