Beyin sağlığını tehdit eden en sinsi hastalıklardan biri beyin anevrizmasıdır. Çoğu zaman hiçbir belirti vermez, yıllarca fark edilmeden ilerler. Ancak patladığında, kişinin hayatını birkaç saniye içinde alt üst edebilir. Peki, beyin anevrizması nedir, neden oluşur, nasıl anlaşılır ve tedavisi nasıl yapılır? Gelin birlikte inceleyelim.
Beyin anevrizması nedir?
Beynimizdeki damarları ince hortumlara benzetebiliriz. Normalde bu damarların duvarı dayanıklıdır. Ancak bazı durumlarda damar duvarının zayıfladığı bir nokta ortaya çıkar. Kanın basıncıyla bu zayıf bölge dışa doğru balon gibi şişer. İşte bu baloncuk oluşumuna beyin anevrizması denir. Çoğu zaman sessizdir ve kişi hiçbir belirti hissetmez. Ancak patladığında ani beyin kanaması ile çok ciddi, hatta ölümcül sonuçlar doğurabilir.
Beyin anevrizması neden olur?
Beyin anevrizmasının gelişiminde pek çok risk faktörü rol oynar:
- Genetik yatkınlık:Ailede anevrizma öyküsü varsa risk artar.
- Yüksek tansiyon:Damar duvarına sürekli baskı yapar.
- Sigara ve alkol kullanımı:Damar yapısını zayıflatır.
- Yaşlanma ve damar sertliği:Damarın esnekliğini kaybetmesine yol açar.
Mekanizma: Damar duvarı incelir, iç basınç artar, zayıf nokta dışa doğru şişerek baloncuk (anevrizma) oluşturur.
Beyin anevrizması ne kadar tehlikeli?
Anevrizma küçük bile olsa risk büyüktür. Çünkü patladığında beyinde ani ve şiddetli kanama meydana gelir. Hastalar genellikle bunu -hayatımda hissettiğim en kötü baş ağrısı- olarak tarif eder.
Buna ek olarak: ani bilinç kaybı, felç, ölüm gibi sonuçlar görülebilir.
Bu nedenle beyin anevrizmaları, çoğu zaman –sessiz bir zaman ayarlı bomba– olarak adlandırılır.
Her anevrizmaya müdahale etmek gerekir mi?
Hayır. Her anevrizmaya hemen müdahale edilmez.
- Küçük ve stabil anevrizmalar:Düzenli MR veya anjiyo ile takip edilir.
- Büyük (>7 mm), büyüyen, riskli veya patlamış anevrizmalar:Tedavi gerekir.
Karar, anevrizmanın boyutu, yeri, hastanın yaşı ve risk faktörleri dikkate alınarak verilir. Bu nedenle düzenli takip hayat kurtarıcıdır.
Beyin anevrizması nasıl tedavi edilir?
Tedavi kişiye özel olarak planlanır:
- Cerrahi klipleme:Anevrizmanın boynuna küçük bir mandal (klips) takılır, kanın baloncuğa girmesi engellenir.
- Endovasküler (anjiyo) yöntem:Kasıktan ince bir tel ile girilerek baloncuğun içine sarmallar (coil) yerleştirilir ve anevrizma kapatılır.
- Destek tedavi:Tansiyonun kontrol altında tutulması, sigarayı bırakmak ve düzenli kontroller yapmak şarttır.
Amaç, anevrizmayı patlamadan önce güvenli bir şekilde devre dışı bırakmaktır.
Beyin anevrizmasında erken belirtiler
Her anevrizma belirti vermese de şu işaretler ciddiye alınmalıdır:
- Ani ve çok şiddetli baş ağrısı,
- Görme bozuklukları, göz kapağında düşüklük,
- Yüzde uyuşma veya güçsüzlük,
- Mide bulantısı, kusma, ışığa hassasiyet.
Bu belirtiler varsa zaman kaybetmeden doktora başvurmak hayat kurtarır.
Beyin anevrizması çoğu zaman sessizdir ama patladığında ölümcül olabilir. Erken tanı, düzenli kontrol ve risk faktörlerini azaltmak hayat kurtarır. Baş ağrılarınızı önemsiz görmeyin. Çünkü bazen, basit sandığınız bir ağrı aslında beyninizden gelen çok önemli bir uyarı olabilir.
