Dikkatimiz dağıldığında odaklanmak ve çalışmak zor olabilir. Günümüzün çevrimiçi dünyasında, eğlenceler bir tık uzağınızda. Sakin anlarda veya bir işi yetiştirmek için harıl harıl çalışırken bile, kendinizi Instagram bildirimlerinizi veya en son haber güncellemelerini kontrol ederken bulduğunuzda, dikkatiniz tam anlamıyla parmaklarınızın ucunda.
Yeni şeyler öğrenmek, hedeflere ulaşmak ve iyi bir performans göstermek için, konsantre olmak ve zihinsel çabayı ona yönlendirme yeteneği son derece önemlidir. İster işte bir rapor bitirmeye çalışıyor olun, ister bir maratonda yarışıyor olun, başarı ve başarısızlık odaklanma beceriniz ile orantılıdır. Neyse ki, odaklanma zihinsel bir kas gibidir. Bunu inşa etmek için ne kadar çok çalışırsanız, o kadar güçlenir.
Zihinsel odaklanmanızı geliştirmeniz mümkün, ancak bu her zaman kolay olmuyor. Eğer basit olsaydı, hepimiz keskin bir hafıza ve konsantrasyona sahip olurduk. Bu konuda biraz çaba göstermeniz ve günlük alışkanlıklarınızda bazı değişiklikler yapmanız gerekecek. İşte zihinsel odaklanma ve konsantrasyonunuzu artırmanıza yardımcı olabilecek bazı ipucu ve püf noktaları.
- Zihinsel odağınızın durumunu belirleyin
Zihinsel odağınızı geliştirmek için çalışmaya başlamadan önce, şu anda zihinsel odağınızın ne kadar güçlü olduğunu değerlendirerek başlamak isteyebilirsiniz.
Eğer…
- Herhangi bir olumsuz duruma karşı hazırlıklı olmayı kolay başarıyorsanız,
- Hedefler belirleyip, işlerinizi daha küçük parçalara ayırabiliyorsanız,
- Kısa molalar verip, işe geri döndüğünüzde kolayca adapte olabiliyorsanız,
Odaklanmanız iyi demektir.
Eğer…
- Düzenli olarak hayal kuruyorsanız,
- Dikkatinizi dağıtacak faktörleri tam olarak ayarlayamıyorsanız,
- üzerinde çalıştığınız iş çok yavaş ilerliyorsa,
Odağınız üzerinde çalışmanız gerekmektedir.
- Dikkat Dağıtan Şeyleri Ortadan Kaldırın
Kulağa önemli gibi gelse de insanlar genellikle dikkati dağıtan nedenlerin yapılan işe konsantre olunmasını engellediğini hafife alırlar. Dikkati dağıtan etkenler, arka planda bir radyo sesi şeklinde de gelebilir ya da sürekli olarak odanıza sohbet etmek için gelen çekilmez bir iş arkadaşı da olabilir. Her ne kadar televizyonu veya radyoyu kapatmak kadar kolay görünse de çalışmanızı bölen bir iş arkadaşı, eş, çocuk veya ev arkadaşıyla uğraşmak çok daha zor olabilir.
Bununla başa çıkmanın bir yolu, kendinize ayırabileceğiniz belirli bir zaman, yer ve o süre zarfında yalnız bırakılmayı istemektir. Başka bir alternatif ise, rahatsız edilmeden çalışabileceğinizi bildiğiniz sakin bir yer aramaktır. Kütüphane, evinizdeki özel bir oda, hatta sessiz bir kahve dükkânı bile denemek için iyi olabilir.
Tüm dikkat dağıtıcı şeyler sadece dış kaynaklar sebebiyle meydana gelmez. Yorgunluk, endişe, kaygı, zayıf motivasyon ve diğer iç rahatsızlıklar da dikkat dağıtabiliyor.
Deneyebileceğiniz birkaç strateji, yapacağınız işten önce iyice dinlenmiş olduğunuzdan emin olmak ve endişeyle savaşmak için olumlu düşünceler ve imgeler kullanmak bu tür içsel dikkat dağınıklıklarını en aza indirebilir ya da ortadan kaldırabilir. Zihninizin dikkat dağıtıcı düşüncelere doğru ilerlediğinizi fark ederseniz, farkındalığınızı devreye sokun ve bilinçli olarak odağınızı yaptığınız işe geri çevirin.
- Odağınızı Sınırlayın
Aynı anda yapılan birçok işi hızlı bir şekilde halletmek harika bir yol gibi görünse de insanlar aslında bu konuda oldukça başarısız. Aynı anda birden fazla işi üstlenmek, üretkenliği önemli ölçüde azaltabilir ve gerçekten önemli olan ayrıntılara odaklanmayı çok daha zor hale getirebilir.
Dikkat kaynakları sınırlıdır, bu sebeple bu kaynakları akıllıca düzenlemek önemlidir.
Dikkatinizi bir spot ışığı olarak düşünün. Bu spot ışığını belirli bir alana yansıtırsanız, her şeyi çok net bir şekilde görebilirsiniz. Ancak aynı miktardaki ışığı büyük ve karanlık bir odaya yaymaya çalışırsanız, yalnızca gölgeli ana hatları görebilirsiniz.
Zihinsel odağınızı geliştirmenin bir kısmı, elinizdeki kaynaklardan en iyi şekilde yararlanmakla ilgilidir. Birçok işi aynı anda yapmayı durdurun ve tüm dikkatinizi her seferinde tek bir şeye verin.
- Anı Yaşayın
Geçmiş hakkında derin derin düşünürken, gelecek hakkında endişelenirken ya da başka bir nedenden dolayı şimdiki andan uzaklaşırken zihinsel olarak odaklanmak zordur.
Muhtemelen insanların ‘dikkat vermenin’ önemi hakkında konuştuklarını duymuşsunuzdur. Her şey, ister fiziksel (cep telefonunuz) ister psikolojik (endişeleriniz) olsun, dikkat dağıtıcı faktörleri uzaklaştırmak ve o anda zihinsel olarak tamamen meşgul olmakla ilgilidir. ‘Dikkatini verme’ kavramı, zihinsel odağınızı yeniden yakalamak için de gereklidir. Anı yakalamak ve an ile meşgul olmak, dikkatinizi keskin tutar ve zihinsel kaynaklarınızın belirli bir zamanda gerçekten önemli olan ayrıntılara odaklanmasını sağlar.
Bu biraz zaman alsa da gerçekten anı yaşamayı öğrenmeye çalışın. Geçmişi değiştiremezsiniz ve gelecek henüz gerçekleşmemiştir, fakat bugün yaptığınız şey, geçmişteki hataları tekrarlamaktan kaçınmanıza ve daha başarılı bir geleceğe giden yolu açmanızda yardımcı olabilir.
- Farkındalık Uygulayın
Farkındalık şu anda gündemde olan bir konu ve bunun iyi bir nedeni var. İnsanlar binlerce yıldır farkındalık meditasyonu uygulamış olsalar da bunun sağlığa birçok faydası olduğunu ancak son zamanlarda anlamaya başlamışlardır.
Bir çalışmada araştırmacılar, insan kaynakları uzmanlarının her gün işyerinde yaptıkları karmaşık, çoklu görevlerin simülasyonlarını yapmalarını sağladı.
Bu görevlerin 20 dakika içinde tamamlanması gerekiyordu ve telefonlara cevap vermek, toplantı planlamak ve telefon görüşmeleri, e-postalar ve metin mesajları da dahil olmak üzere birden fazla noktadan gelen bilgilerin notlarını yazmak dahildi. Katılımcılardan bazıları, aldıkları 8 haftalık farkındalık meditasyonu sonucunda, konsantrasyon ve odaklanmada gelişme gösterdiği fark edildi.
Meditasyon grubunun katılımcıları, diğer gruplara göre iş başında daha uzun süre kalabildiler, işler arasında daha az sıklıkta geçiş yapabildiler ve işi daha verimli bir şekilde gerçekleştirdiler.
Farkındalık uygulaması, meditasyonun nasıl yapılacağını öğrenmeyi içerebilir, ancak aynı zamanda hızlı ve kolay bir derin nefes egzersizi denemek kadar da basit olabilir.
Yeniden odaklanabilmek için hızlı bir tüyo
Her nefese gerçekten odaklanarak birkaç derin nefes alarak başlayın. Zihninizin dağıldığını hissettiğinizde, odağınızı derin nefesinize geri yönlendirin.
Bu basit bir iş gibi görünse de aslında olduğundan çok daha zor bir durumdur. Neyse ki, bu nefes alma etkinliği her yerde ve her zaman yapabileceğiniz bir şeydir. Sonunda, araya giren düşüncelerden kurtulmanın ve odağınızı ait olduğu yere geri yönlendirmenin daha kolay olduğunu göreceksiniz.
- Kısa Bir Mola Verin
Hiç aynı şeye uzun süre odaklanmayı denediniz mi? Bir süre sonra konsantrasyonunuz bozulmaya başlar ve zihinsel olarak işi devam ettirmek zorlaşır. Sadece bu değil, aynı zamanda performansınız da etkilenir.
Bilimsel çalışmalar bize şunu söylüyor, dikkatinizi başka bir yere kaydırarak çok kısa molalar vermek bile zihinsel odaklanmayı önemli ölçüde iyileştirebilir. Çalışma esnasında daha huzurlu olmak ve dikkatinizi uzun süre korumak için 2 saatte bir 10-15 dakikalık molalar vermeye çalışın. Bu kısa mola anları, gerçekten ihtiyacınız olduğunda zihinsel odağınızı keskin ve performansınızı yüksek tutabileceğiniz anlamına gelir.
