Parkinson hastalığı denildiğinde akla ilk olarak titreme, kas sertliği ve yavaş hareket etme gibi belirtiler gelir. Ancak bu hastalık sadece motor belirtilerle sınırlı değildir! Parkinson demansı, hastalığın ilerleyen evrelerinde görülebilen, hafıza kaybı, dikkat eksikliği, düşünme hızında yavaşlama ve konuşma bozuklukları gibi belirtilerle karakterize bilişsel bir bozukluktur.
Parkinson Demansı Nedir?: Parkinson hastalığı, beyindeki dopamin üreten sinir hücrelerinin kaybı ile karakterizedir. Hastalığın ileri evrelerinde, hafıza, dikkat, problem çözme ve konuşma becerileri gibi bilişsel işlevlerde bozulmalar meydana gelir.
Parkinson demansı belirtileri:
✔️ Hafıza kaybı ve unutkanlık (özellikle yeni bilgileri hatırlamada zorluk).
✔️ Dikkat eksikliği ve konsantrasyon bozukluğu.
✔️ Problem çözme ve karar verme yetisinde azalma.
✔️ Konuşma sırasında kelime bulmada zorluk ve cümleleri tamamlamakta güçlük.
✔️ Zaman ve mekan algısında bozulma, yön kaybı.
✔️ Depresyon, halüsinasyonlar ve sosyal geri çekilme.
Hastalık ilerledikçe, kişi günlük yaşam aktivitelerini bağımsız sürdürememeye başlayabilir. Ancak, erken teşhis ve doğru tedavi yöntemleriyle Parkinson demansının ilerlemesini yavaşlatmak mümkündür.
Parkinson Demansı ve Alzheimer Arasındaki Farklar
Parkinson demansı ve Alzheimer hastalığı, bilişsel bozukluklarla karakterize edilen iki farklı nörodejeneratif hastalıktır. Ancak bunların nedenleri, ilerleyişi ve belirtileri birbirinden oldukça farklıdır.
Parkinson demansı ve Alzheimer hastalığı arasındaki en önemli farklar:
1️.İlk Belirtiler ve Hastalığın Başlangıcı
Parkinson Demansı:
✔️ İlk belirtiler genellikle hareket bozukluklarıdır (titreme, kas sertliği, hareketlerde yavaşlama).
✔️ Bilişsel sorunlar daha geç ortaya çıkar ve genellikle hastalığın ilerleyen evrelerinde görülür.
✔️ Hafıza kaybından önce dikkat eksikliği, yavaş düşünme ve görsel algı bozuklukları gözlemlenir.
Alzheimer Hastalığı:
✔️ İlk belirtiler genellikle hafıza kaybıdır.
✔️ Yeni bilgileri öğrenmede zorluk hastalığın en erken belirtilerindendir.
✔️ Konuşma bozuklukları, kelime bulma güçlüğü ve yön kaybı erken aşamalarda görülmeye başlar.
2.Hastalığın Beyindeki Etkileri
Parkinson Demansı:
✔️ Beyinde dopamin üreten hücrelerin kaybı nedeniyle ortaya çıkar.
✔️ Substantia nigra ve bazal gangliyonlar adı verilen beyin bölgeleri etkilenir.
✔️ Hareket bozuklukları ön plandadır.
Alzheimer Hastalığı:
✔️ Beta-amiloid plakları ve tau proteinleri nedeniyle beyin hücreleri zarar görür.
✔️ Hippokampus ve korteks gibi hafıza ve bilişsel işlevlerle ilgili beyin bölgeleri etkilenir.
✔️ Hafıza kaybı ve yön bulma güçlüğü en belirgin belirtilerdir.
- Hafıza Kaybı ve Bilişsel Bozukluklar
Parkinson Demansı:
✔️ Hafıza kaybı daha az belirgindir, ancak dikkat ve yürütücü işlevlerde ciddi bozulmalar vardır.
✔️ Yavaş düşünme (bradikinezi), konsantrasyon eksikliği ve görsel halüsinasyonlar yaygındır.
✔️ Kişi eski anıları hatırlayabilir ancak yeni bilgileri öğrenmede zorluk yaşar.
Alzheimer Hastalığı:
✔️ Kısa süreli hafıza kaybı belirgindir.
✔️ Yeni bilgileri öğrenmek neredeyse imkansız hale gelir.
✔️ Hasta geçmiş olayları hatırlayabilir, ancak yakın zamanda yaşananları unutabilir.
- Halüsinasyonlar ve Davranış Değişiklikleri
Parkinson Demansı:
✔️ Görsel halüsinasyonlar sık görülür.
✔️ Hastalar bazen olmayan insanları veya hayvanları görebilir.
✔️ Şüphecilik, paranoya ve depresyon sık rastlanan psikiyatrik belirtilerdir.
Alzheimer Hastalığı:
✔️ Halüsinasyonlar nadirdir, ancak hastalığın ileri evrelerinde görülebilir.
✔️ Hasta daha çok yön kaybı, zaman algısında bozukluk ve konuşma problemleri yaşar.
✔️ Depresyon ve kaygı sık görülse de, halüsinasyonlar genellikle Parkinson demansına kıyasla daha azdır.
- Hareket ve Kas Kontrolü
Parkinson Demansı:
✔️ Motor semptomlar (titreme, kas sertliği, yavaş hareket) demans başlamadan önce görülür.
✔️ Yürüyüş bozuklukları ve denge kaybı yaygındır.
Alzheimer Hastalığı:
✔️ Motor fonksiyonlar hastalığın ilerleyen evrelerine kadar genellikle etkilenmez.
✔️ Yürüyüş bozuklukları çok ileri aşamalarda ortaya çıkar.
- Hastalığın İlerlemesi
Parkinson Demansı:
✔️ Motor belirtilerle başlar, bilişsel sorunlar daha sonra ortaya çıkar.
✔️ Hastalık ilerledikçe dikkat eksikliği ve görsel algı bozuklukları artar.
✔️ Dopamin seviyeleri düştükçe hareket kabiliyeti azalır.
Alzheimer Hastalığı:
✔️ Bilişsel bozukluklarla başlar, ilerledikçe motor fonksiyonlar da etkilenebilir.
✔️ Hastalık ilerledikçe konuşma yetisi, yön bulma ve günlük aktiviteler büyük ölçüde bozulur.
Parkinson Demansı ve Alzheimer Arasındaki Farklar
| Özellik | Parkinson Demansı | Alzheimer Hastalığı |
| Başlangıç Belirtileri | Motor belirtiler (titreme, kas sertliği, yavaş hareket) | Hafıza kaybı, yön bulma güçlüğü, yeni bilgileri öğrenmede zorluk |
| Hafıza Problemleri | Daha az belirgin, dikkat eksikliği daha yaygın | Kısa süreli hafıza kaybı belirgin |
| Dikkat ve Problem Çözme | Dikkat eksikliği ve yavaş düşünme öne çıkar | Karar vermekte zorlanma |
| Halüsinasyonlar | Görsel halüsinasyonlar yaygındır | Nadir görülür |
| Motor Bozukluklar | Hastalığın başında ortaya çıkar | Geç evrede motor bozukluklar görülebilir |
| Hastalık İlerlemesi | Yavaş ilerler, hareket kabiliyeti kaybı ön plandadır | Daha hızlı ilerler, hafıza kaybı erken başlar |
