Günlük unutkanlıklar çoğu zaman normal kabul edilir. Ancak anahtarları sürekli kaybetmek, tanıdık yüzleri unutmak veya konuşma sırasında kelime bulmakta zorlanmak, bunama belirtileri olabilir mi?
Bunama (Demans) Nedir?: Bunama, beynin bilişsel fonksiyonlarını etkileyen ve zamanla ilerleyen bir hastalıktır. Hafıza, dikkat, problem çözme, dil becerileri ve günlük yaşam aktiviteleri üzerinde ciddi etkiler yaratabilir. Bunama, bir hastalık değil, Alzheimer, vasküler demans, Lewy cisimcikli demans gibi birçok farklı hastalığın neden olduğu bir sendromdur. Beyinde hücre kaybı ve sinirsel hasar sonucu ortaya çıkar. Beyin hücrelerinin zarar görmesiyle beyin fonksiyonları yavaş yavaş bozulur ve kişi zamanla temel yetilerini kaybetmeye başlar. Ancak erken teşhis, hastalığın ilerleyişini yavaşlatmak için kritik öneme sahiptir.
Bunama Belirtileri Nelerdir?: Bunama belirtileri genellikle hafif unutkanlıklarla başlar, ancak zamanla daha ciddi hale gelir. Erken fark etmek, hastalığın yönetimi açısından büyük önem taşır. İşte en sık görülen bunama belirtileri:
1️. Hafıza Kaybı ve Günlük Hayatta Zorlanma: Bunamanın ilk ve en yaygın belirtilerinden biri unutkanlıktır. Ancak bu sıradan bir dalgınlık değildir.
Sıradan Unutkanlık: Bir ismi unutur, ancak sonra hatırlarsınız.
Bunamaya Bağlı Unutkanlık: Sürekli aynı soruları sorar, yakın geçmişte yaşanan olayları unutursunuz.
Belirtiler:
- Sürekli unutkanlık ve tekrar eden sorular sorma
- Yakın geçmişi hatırlamada güçlük çekme
- Randevuları, önemli tarihleri unutma
- Eşyaları yanlış yerlere koyma (örneğin, cüzdanı buzdolabına koyma)
Bu belirtiler sık sık tekrarlanıyorsa, beyin fonksiyonlarında ciddi bir gerileme yaşanıyor olabilir.
- Konuşma ve Dil Problemleri: Beyin, dil ve konuşma fonksiyonlarını kontrol eder. Bunama ilerledikçe kişinin kendini ifade etmesi zorlaşabilir.
Belirtiler:
- Sık sık kelime bulma güçlüğü yaşama
- Cümleleri tamamlamakta zorlanma
- Aynı kelimeleri veya ifadeleri sürekli tekrarlama
- Karışık veya anlamsız cümleler kurma
Bunlar, beynin dil merkezinde bir sorun olduğunu ve demansın ilerleyebileceğini gösterir.
- Zaman ve Mekan Algısında Bozulma: Bunama hastaları, zaman ve mekan algısını kaybedebilir. Tanıdık yerlerde kaybolabilir, günleri ve saatleri karıştırabilirler.
Belirtiler:
- Kendi mahallesinde ya da evinin yakınında kaybolma
- Saatleri, günleri veya tarihleri hatırlamakta zorlanma
- Hangi yıl veya mevsimde olduğunu unutma
Bu durum özellikle hastalığın ilerleyen evrelerinde belirgin hale gelir.
- Karar Verme ve Problem Çözme Yetisinin Azalması: Beyin, günlük kararlarımızı yönetmekten sorumludur. Ancak bunama hastalarında, basit kararları almak bile zorlaşabilir.
Belirtiler:
- Market alışverişinde karar verememe
- Mali işlemleri yönetememe, faturaları ödemeyi unutma
- Riskli kararlar alma (örneğin, çok fazla para harcama veya dolandırıcılara inanma)
Bu belirtiler başladığında, bireyin günlük yaşamını yönetmek zorlaşır.
- Kişilik ve Davranış Değişiklikleri: Bunama yalnızca hafızayı etkilemez, kişinin ruh halini ve davranışlarını da değiştirebilir.
Belirtiler:
- Ani sinirlilik, öfke veya saldırganlık
- İçe kapanma, sosyal ortamlardan kaçınma
- Hobi veya ilgi alanlarına karşı isteksizlik
- Depresyon veya kaygı bozuklukları yaşama
Bunama hastaları, bazen tanıdıklarına bile yabancılaşabilir ve çevrelerindeki olayları anlamakta zorlanabilirler.
