Yaklaşan bir iş sunumu ya da final sınavı gibi kısa süreli stresler aslında beyin için iyi olabilir ve onu en üst düzeyde performans göstermesine zorlayabilir. Bazı insanlar bu tür stresle başarılı olurlar ve bu şekilde test edildiklerinde daha iyisini yaparlar.
Bununla birlikte, stres yoğun olduğunda veya azalmadan devam ettiğinde, beynin yapısında ve işlevinde değişiklikler üretmeye başlar. Kortizol ve diğer stres hormonlarına uzun süreli maruz kalmanın beyin üzerinde, özellikle hipokampus, amigdala ve prefrontal korteks alanlarında gerçek, ölçülebilir etkileri vardır. Kısa süreli stres, beyninizi zirvede performans göstermeye zorlayabilir. Ancak stres amansız olduğunda – örneğin, finansal endişelerden veya ailevi sorunlardan kaynaklandığında – zararlı beyin değişiklikleri üretmeye başlar.
Stresin beyin üzerindeki etkileri önemli olabilir, ancak bir dereceye kadar tersine çevrilebilir. Etkili stres yönetim araçları gerek zihinsel sağlık gerekse fiziksel sağlımızı korumada yardımcı olabilir.
Beyin 360 kiniğinde uyguladığımız yöntemler bilişsel rezerv oluşturmanıza yardımcı olabilir. Derin nefes alma gibi egzersiz ve gevşeme teknikleri, kaybolan hipokampal hacmi geri kazandırabilirken aynı zamanda gelecekte karşılaşacağınız herhangi bir stresle daha iyi başa çıkmanıza da yardımcı olabilir.
Egzersiz: Kaslarınızı güçlendirir, yağları yakar ve beyin aktivitesini artırırken, aynı zamanda ruh halinizi iyileştirir ve stresi azaltır. Koşarken, yüzerken, dans ederken veya tenis oynarken beyniniz endorfin adı verilen doğal ağrı kesici kimyasallar salgılar ve bu kimyasallar size bazen “koşucu sarhoşluğu” olarak adlandırılan anında iyi hissettiren bir his verir.
Meditasyon: derin nefes almayı bir adım daha ileri götürür. Temeli basit olsa da (nefesle birlikte zihinsel odaklanma) uygulaması çeşitli biçimler alabilir. Farkındalık meditasyonunda dikkatinizi nefesin içe ve dışa akışına kaydırırsınız. Negatif düşünceler veya endişeler zihninize girdiğinde, onları yargılamadan akıp gitmelerine izin verirsiniz. Mantra meditasyonu sırasında, zihninizi ana bağlı tutmak için “om” gibi bir kelimeyi veya sesi tekrarlarsınız. Yoga ve tai chi, sırasıyla pozları ve nazik hareketleri derin nefes alma ve içe odaklanmış düşüncelerle birleştirir.
Harvard sinirbilimcisi Sara Lazar, meditasyonun beyne faydalarını keşfeden ilk araştırmacılardan biriydi. Meditasyon yapmayanlara kıyasla, meditasyon yapanların daha kalın bir kortekse sahip olduğunu buldu – beynin planlama ve karar verme gibi yürütme işlevleri için gerekli olan bir bölge. Aslında, meditasyon yapanlardaki korteks, 20 yaş daha genç bireylerinkine benziyordu, bu da meditasyonun bu bölgedeki yaşa bağlı küçülmeyi telafi etmeye yardımcı olabileceğini düşündürdü. Daha sonraki araştırmalarda, Lazar ve meslektaşları beyinde, travmadan kurtulan insanlarda daha küçük bir alan olan hipokampusta ve beyinciğin empati ve şefkat ile ilişkili bir bölgesinde değişiklikler de dahil olmak üzere, başka yapısal değişiklikler de kaydettiler.
Davranış Değişim Terapileri
BDT yönelimli davranış değişim terapileri kısa süreli olarak 8-12 hafta süreli hafta da bir olarak düzenlenir. Hedefleri belirlenmiş, yapılandırılmış bir yaklaşımla, sağlık algısı, benlik algısı, sağlıkla ilişkili alışkanlıklar, genellemeler üzerinde çalışılır. İstenmeyen sağlıksız davranışların yerine sürdürülebilir sağlık davranışları inşa edilir.
