Stres, günlük yaşantımızın kaçınılmaz bir parçası olsa da yeni bir araştırma, stresin uzun vadeli sağlık üzerinde ciddi etkileri olabileceğini gösteriyor.
Alzheimer gelişimi ve stresli yaşam ilişkisi
Barcelona Global Sağlık Enstitüsü (ISGlobal) tarafından yürütülen yeni bir araştırma, özellikle Alzheimer hastalığının gelişiminde stresli yaşam olaylarının rolünü ele alıyor ve bu konuda önemli bulgular sunuyor.
Araştırma, Barselona’daki 1,290 gönüllü üzerinde yapılmış. Araştırmanın amacı, yaşam boyu yaşanan stresli olayların birikiminin, yaşlılıkta Alzheimer hastalığı gelişimini nasıl etkileyeceğini değerlendirmekti.
Stres orta yaş döneminde çok zararlı
Özellikle orta yaş döneminin, psikolojik stresin beyin sağlığı üzerinde en şiddetli kalıcı etkiler bırakabileceği ve hatta Alzheimer hastalığının hücresel bozulmalarının başladığı dönem olduğunu ortaya koydu.
Orta yaşlarda yaşanan stresli olayların, Alzheimer hastalığı gelişiminde kritik rol oynayan β-amiloid protein seviyelerinde artışa neden olduğu gösterildi.
Çocukluk dönemi stresi inflamasyona yol açıyor
Çocukluk döneminde yaşanan stresli deneyimler, yaşlılıkta nöroinflamasyon (beyinde iltihap) riskini artırabiliyor. Nöroinflamasyon, nörodejeneratif hastalıkların temelini oluşturuyor.
Stres kadınları daha çok etkiliyor
Erkeklerde, yaşam boyu yaşanan stresli olayların birikimi, yalnızca β-amiloid protein seviyelerinde artışla ilişkilendirilirken; kadınlarda daha fazla stresli yaşam deneyimi, gri madde hacminde azalma ile ilişkilendirilmiştir. Bu bulgular, stresin erkekler ve kadınlar üzerinde farklı etkiler yaratabileceğini de gösteriyor.
Alzheimer’dan korunmak için stres iyi yönetilmeli
Bu araştırma, stres yönetiminin Alzheimer hastalığının önlenmesinde potansiyel bir rol oynayabileceğini net olarak gösteriyor. Stres, vücudumuzda ve beyin sağlığımızda bir dizi biyolojik tepkiyi tetikleyebilir. Bu tepkiler, zamanla nörodejeneratif hastalıkların riskini artırabilir. Dolayısıyla, stresi etkili bir şekilde yönetmek, bu tür hastalıkların önlenmesine yardımcı olabilir.
Doğru stresin yönetimi Alzheimer riskini azaltıyor
Stresin yönetimi, Alzheimer gibi nörodejeneratif hastalıkların riskini azaltmada kritik bir rol oynayabilir. Stresle başa çıkma stratejilerini geliştirmek, genel sağlığımızı ve yaşam kalitemizi iyileştirebilir ve uzun vadede nörodejeneratif hastalıkların önlenmesine katkıda bulunabilir.
KAYNAKÇA:
– Eleni Palpatzis et al, Lifetime Stressful Events Associated with Alzheimer’s Pathologies, Neuroinflammation and Brain Structure in a Risk Enriched Cohort, Annals of Neurology (2024). DOI: 10.1002/ana.26881
