Düşünün… Bir sabah uyanıyorsunuz ve biyolojik yaşınız, takvim yaşınızdan 10 yıl daha genç çıkıyor. Kalbiniz 40 yaşında, damarlarınız pırıl pırıl, zihniniz berrak, beyin sisi yok, enerjiniz yüksek. Peki bu mümkün mü? Ve daha önemlisi… Uzun yaşamak mı hedefiniz, yoksa sağlıklı yaş almak mı?
Bryan Johnson mı, Ezekiel Emanuel mi?
Bir yanda milyonlar harcayarak “geri yaşlanma” protokolleriyle hücrelerini gençleştirmeye çalışan girişimci Bryan Johnson, diğer yanda “75 yaş sonrası yaşamak istemiyorum” diyen etik profesörü Ezekiel Emanuel… İlk bakışta taban tabana zıt iki yaklaşım. Ama aslında ikisinin de derdi ortak: Sağlıkla yaş almak.
İşte bu noktada karşımıza yeni bir kavram çıkıyor: Healthspan. Yani yalnızca ömrün süresi değil, o ömrün ne kadarlık kısmının sağlıkla geçtiği… Bugün bir kişi ortalama 80 yıl yaşayabiliyor. Ancak eğer 65 yaşından sonra kronik hastalıklarla, ağrılarla, bağımlılıklarla yaşıyorsa, aslında healthspan’i orada sona ermiş demektir.
Bilim ne diyor?
Son yıllarda yapılan çalışmalar, yaşam tarzı değişikliklerinin yalnızca hastalık riskini azaltmakla kalmadığını, aynı zamanda biyolojik yaşı da geriye çektiğini gösteriyor.
2023’te yayınlanan bir epigenetik saat çalışması, düzenli egzersiz, anti-inflamatuar beslenme, kaliteli uyku ve stres yönetimi uygulayan bireylerin biyolojik yaşlarında 3 ila 5 yıl arasında bir gençleşme olduğunu ortaya koydu. Yani gerçekten de, daha genç ve sağlıklı kalmak mümkün. Ama bunun yolu sihirli bir hap ya da sonsuz gençlik iksirinden değil; gündelik alışkanlıklarımızdan geçiyor.
Olgumuz: “Unutkanlığım yaşlanmama bağlamıştım…”
Ayşe Hanım, 56 yaşında bir bankacı. Son 2 yıldır yoğun unutkanlık, konsantrasyon zorluğu ve beyin sisi yaşıyor. Kendini sürekli yorgun ve isteksiz hissediyor. “Herhalde yaşlandım,” diye düşündüğü noktada kliniğimize başvurdu.
Yapılan detaylı değerlendirmelerde:
- Kortizol düzeyi yüksek (kronik stres),
- Vitamin D ve B12 düşük,
- Uyku kalitesi bozuk,
- Epigenetik yaş tahmini: 63.
Nörolongevity tedavi protokolüne başladıktan 6 ay sonra:
- Uykusu düzeldi,
- Dikkat süresi uzadı,
- Hafıza fonksiyonları toparlandı,
- Biyolojik yaşı 58’e geriledi. Yani sandığı gibi yaşlanmıyor, sadece bedenin alarm çığlıklarını duymazdan geliyordu.
Sağlıklı yaşlanmanın 5 temel adımı
İşte healthspan’i uzatmanın ve biyolojik yaşınızı gençleştirmenin altın formülü:
- Anti-inflamatuar beslenin: Şeker, işlenmiş gıdalar, trans yağlardan uzak durun. Zeytinyağı, yeşillik, yaban mersini, kefir sofranızda olsun.
- Stresi yönetin: Nefes egzersizi, meditasyon, yürüyüş… Beyninizin “yangınını” söndürün.
- Uykunuza yatırım yapın: Melatonin üretimi, hücre yenilenmesi, hafıza temizliği gece gerçekleşir. Her gece 7–8 saat uyuyun.
- Beyni aktif tutun: Yeni şeyler öğrenin, sosyal olun, kitap okuyun. Beyin sisi, hareketsizlikle beslenir.
- Testlerinizi yaptırın: B12, D vitamini, hsCRP, hormon profili ve epigenetik yaş takibiyle nereye gittiğinizi görün.
